Na początku lipca 2019 roku czterech naukowców opublikowało wyniki swojego międzynarodowego eksperymentu społecznego. Jakie były jego założenia? Asystenci naukowców dawali przechodniom portfele z informacją, że ktoś je zgubił, i prosili o zajęcie się zagubionym przedmiotem. We wszystkich portfelach znajdował się klucz, lista zakupów i karty biznesowe „właściciela" z adresem mailowym - w niektórych nie było pieniędzy, w części znajdowała się kwota około 13 dolarów, a w innych około 95 dolarów.
Naukowcy sprawdzali w 355 miastach z 40 państw, jaki procent społeczeństwa zdecyduje się skontaktować z „właścicielem portfela“, jaki zaś postanowi zachować znaleźne dla siebie. Wyniki zaskoczyły wielu. W 38 krajach większa kwota znaleziona w portfelu wiązała się z większym procentem uczciwości - większą ilością zwróconych zgub. Środowisko badaczy psychologicznych przedstawiło hipotezy dotyczące takiego zachowania.
Jedna z hipotez zakłada, że ludzie czuli się bardziej niemoralni na myśl o kradzieży wtedy, gdy kwota była większa. Ponieważ postrzeganie ego jako niemoralnego jest nieprzyjemne, mogli w rezultacie odczuwać mniejszą ochotę do zabrania portfela. Z drugiej strony zaważyć mogła myśl, że większą ilość pieniędzy właściciel chciałby odzyskać, a o odzyskanie mniejszej by nie zabiegał.
Wyniki eksperymentu społecznego wyłoniły także inną zmienną - państwa z „bardziej uczciwymi“ obywatelami: Szwajcarię, Norwegię, Holandię, Danię, Szwecję i Polskę, i „mniej uczciwymi“: Peru, Maroko i Chiny. Warto jednak pamiętać o tym, iż psychika człowieka to niezgłębiony ląd - aby być pewnym powodów takich statystyk, należałoby dokonać podobnego, lecz zawężonego w kwestii metodologii eksperymentu. W powyżej opisanym nie wiadomo nawet, czy część z badanych nie zaniosła portfela na policję zamiast skontaktowania się z właścicielem portfela.
10 lat temu, w 2009 roku, pewien badacz wykonał podobny eksperyment. „Przypadkowo gubił“ portfele w Edynburgu i sprawdzał, ile z nich odzyska. 42% porzuconych przedmiotów otrzymał z powrotem, jednak nie to jest najciekawsze. Jego badanie psychologiczne wykazało, iż więcej portfeli trafiało do niego, jeżeli w środku umieszczone były zdjęcia rodziny, małego dziecka, starszej pary, czy nawet szczeniaka.
Wyniki badań psychologicznych są intrygujące jak cała psychologia człowieka i psychologia społeczna. To nauki pozwalające na głębsze zrozumienie otaczającego nas świata pod warunkiem, że ich badacze dostrzegają różne hipotezy dotyczące ludzkich zachowań. Nauka nie jest bowiem jednoznaczna.
Bądź pierwszym komentującym!