Przebywacie pierwszy raz w nowym miejscu i niespodziewane dopada Was uczucie, że już tu kiedyś byliście? To popularne w psychologii zjawisko zwane déjà vu. Co oznacza i skąd się wzięło w naszym mózgu?
Déjà vu - co to jest?
Déjà vu to sformułowanie pochodzące z francuskiego, które dosłownie znaczy "już widziane". Zjawisko to jest przykładem paraamnezji, czyli zaburzenia wspomnień. Jego cechami charakterystycznymi są:
- nagłe uczucie, że już kiedyś widzieliśmy dane miejsce, przeżywaliśmy daną chwilę,
- krótkotrwałość tego uczucia,
- poczucie znajomości połączone z wiedzą, że to niemożliwe, byśmy naprawdę już tego kiedyś doświadczyli.
Naukowcy badają déjà vu
Naukowcy i filozofowie od wielu, wielu lat głowią się nad tym, skąd właściwie bierze się déjà vu. Problemem tym zajmowano się już nawet w starożytności! Najpopularniejsza obecnie hipoteza głosi, że za déjà vu stoi jeden znany nam element obecny w zupełnie nowym dla nas miejscu. Wywołuje on błędne uczucie znajomości całej sytuacji i miejsca.
Inne teorie mówią o reinkarnacji (déjà vu miałoby nawiązywać do scen z poprzedniego życia), sprawdzaniu w ten sposób przez nasz mózg stanu naszej pamięci czy fantazjach seksualnych - tutaj oczywiście autorem hipotezy jest Zygmunt Freud. Lekarze próbują czasem też połączyć déjà vu z objawami aury migrenowej bądź napadami padaczkowymi.
Wszyskie te pomysły nie znalazły jednak oficjalnego, naukowego potwierdzenia - udowodnionego rzetelnymi badaniami. Najbardziej prawododpobne wydaje się, że faktycznie nasz mózg rozpoznaje jeden przedmiot czy na przykład piosenkę i wywołuje u nas charakterystyczne uczucie przeżywania drugi raz tej samej chwili. Dlatego, gdy następnym razem doświadczycie déjà vu, rozejrzyjcie sie po danym miejscu - być może znajdziecie tam ooś znanego i zagadka rozwiązana!
Warto też pamiętać, że déjà vu nie jest powodem do obaw, gdyż nie zostało jednoznacznie powiązane z żadną chorobą psychiczną. Dlatego nawet, jeżeli stosunkowo często Wam się przytrafia, to nie doszukujcie się w tym drugiego dna - oczywiście dopóki naukowcy go nie odnajdą.