Sowa Mądra Głowa

Czy oddasz mi mój portfel? Eksperyment społeczny

Na początku lipca 2019 roku czterech naukowców opublikowało wyniki swojego międzynarodowego eksperymentu społecznego. Jakie były jego założenia? Asystenci naukowców dawali przechodniom portfele z informacją, że ktoś je zgubił, i prosili o zajęcie się zagubionym przedmiotem. We wszystkich portfelach znajdował się klucz, lista zakupów i karty biznesowe „właściciela" z adresem mailowym - w niektórych nie było pieniędzy, w części znajdowała się kwota około 13 dolarów, a w innych około 95 dolarów.

Naukowcy sprawdzali w 355 miastach z 40 państw, jaki procent społeczeństwa zdecyduje się skontaktować z „właścicielem portfela“, jaki zaś postanowi zachować znaleźne dla siebie. Wyniki zaskoczyły wielu. W 38 krajach większa kwota znaleziona w portfelu wiązała się z większym procentem uczciwości - większą ilością zwróconych zgub. Środowisko badaczy psychologicznych przedstawiło hipotezy dotyczące takiego zachowania.

Jedna z hipotez zakłada, że ludzie czuli się bardziej niemoralni na myśl o kradzieży wtedy, gdy kwota była większa. Ponieważ postrzeganie ego jako niemoralnego jest nieprzyjemne, mogli w rezultacie odczuwać mniejszą ochotę do zabrania portfela. Z drugiej strony zaważyć mogła myśl, że większą ilość pieniędzy właściciel chciałby odzyskać, a o odzyskanie mniejszej by nie zabiegał.

Wyniki eksperymentu społecznego wyłoniły także inną zmienną - państwa z „bardziej uczciwymi“ obywatelami: Szwajcarię, Norwegię, Holandię, Danię, Szwecję i Polskę,  i „mniej uczciwymi“: Peru, Maroko i Chiny. Warto jednak pamiętać o tym, iż psychika człowieka to niezgłębiony ląd - aby być pewnym powodów takich statystyk, należałoby dokonać podobnego, lecz zawężonego w kwestii metodologii eksperymentu. W powyżej opisanym nie wiadomo nawet, czy część z badanych nie zaniosła portfela na policję zamiast skontaktowania się z właścicielem portfela.

10 lat temu, w 2009 roku, pewien badacz wykonał podobny eksperyment. „Przypadkowo gubił“ portfele w Edynburgu i sprawdzał, ile z nich odzyska. 42% porzuconych przedmiotów otrzymał z powrotem, jednak nie to jest najciekawsze. Jego badanie psychologiczne wykazało, iż więcej portfeli trafiało do niego, jeżeli w środku umieszczone były zdjęcia rodziny, małego dziecka, starszej pary, czy nawet szczeniaka.

Wyniki badań psychologicznych są intrygujące jak cała psychologia człowieka i psychologia społeczna. To nauki pozwalające na głębsze zrozumienie otaczającego nas świata pod warunkiem, że ich badacze dostrzegają różne hipotezy dotyczące ludzkich zachowań. Nauka nie jest bowiem jednoznaczna.

Powiązane artykuły

Skąd bierze się woda w kranie?

Woda w kranie to nieodłączny element naszego codziennego życia. Otwieramy kurek, a stamtąd płynie przezroczysta, czysta ciecz, która zaspokaja nasze pragnienie, umożliwia przygotowanie posi...

4 czerwiec 2024 /
IF
Czytaj więcej

Jak działa system dystrybucji na rynku farmaceutycznym?

Dystrybucja produktów leczniczych jest złożonym mechanizmem, który umożliwia dostarczanie leków oraz innych produktów leczniczych do aptek i innych punktów sprzedaży. Działa on na...

22 luty 2024 /
LB
Czytaj więcej

Czym zajmuje się protetyka stomatologiczna?

Uśmiech przez wiele osób jest uważany za wizytówkę. Ładne, proste zęby przykuwają wzrok. Niestety choroby przyzębia i samych zębów, wypadki czy czynniki genetyczne mogą sprawiać, że wygląd...

28 sierpień 2023 /
MX
Czytaj więcej